بسیاری از محموله‌های صادراتی در بین راه بنا به دلایل مختلف ممکن است از بین رفته یا آنکه دیگر قابل استفاده نباشند. هر کدام از راه‌های جاده‌ای، دریایی، هوایی و ریلی خطرات خاص خود را به همراه دارند. ضمن آنکه برخی از کالاها ممکن است بنا به دلایل دیگری همچون طولانی شدن فرایندهای گمرکی یا موارد دیگر ارزش خود را از دست بدهند. بیمه‌های بار صادراتی هر کدام دارای تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر هستند. به عنوان مثال، برخی از آنها صرفا یک سری خطرات عمومی را پوشش می‌دهند. اما در عوض برخی دیگر، تعداد قابل توجهی از خطرات را پوشش می‌دهند که به طبع قیمت آنها نیز متفاوت است. ضمن آنکه به طور کل بیمه‌نامه‌ها برخی خطرات خاص را پوشش نمیدهند. همچنین در این خصوص باید با برخی اصطلاحات رایج و بار معنایی آنها آشنا باشید. مطلب زیر حاوی مهم‌ترین نکات بیمه بار صادراتی است.
منظور از بیمه باربری حمل و نقل بین المللی چیست ؟
در صادرات و واردات کالا بیمه نقش بسیار مهمی را بازی می‌کند و بدون داشتن بیمه‌نامه ریسک انجام این کار بسیار بالا خواهد بود. دو طرف اصلی یک بیمه‌نامه، بیمه‌گذار و بیمه‌گر هستند. در یک سند بیمه‌نامه، دو طرف به یکدیگر تعهداتی می‌دهند. تعهداتی که به موجب آن بیمه‌گر متعهد می‌شود که در صورت وارد شدن خسارت به کالای بیمه‌گذار، خسارت آن را پرداخت کند. بیمه‌گذار در اینجا همان شخص حقیقی یا حقوقی است که به کار تجارت و صادرات کالا مشغول است. بیمه‌گر نیز غالبا شرکت‌های بیمه‌ای و اشخاص حقوقی فعال در عرصه بیمه هستند. در اینجا در واقع شخص بیمه‌گر، حمل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر را بیمه کرده است. بیمه‌نامه باربری چندین حالت مختلف دارد که شامل بیمه‌نامه باربری واردات، صادرات، تزانزیت و داخلی است. تمرکز بیشتر ما در این مقاله بر روی بیمه باربری صادراتی است. بیمه‌نامه‌ها می‌توانند برای حمل‌ونقل زمینی، هوایی یا دریایی صادر شوند. از آنجا که معمولا ریسک حمل‌ونقل بین‌المللی بالاتر از حمل‌ونقل داخلی بوده، به همین دلیل بحث بیمه بار صادراتی اهمیت بسیار زیادی برای صادرکنندگان دارد. این ریسک‌ها شامل خطراتی همچون تصادف، آتش‌سوزی، سرقت، جنگ و مواردی از این قبیل است. گذشته از این موضوع، بیمه کردن بار در بسیاری از موارد برای تجار و بازرگانان اجباری است. اما بیمه‌نامه‌ها براساس سطح پوشش ریسک به چندین بخش تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
انواع کلوزهای بیمه باربری کدام است ؟
کلوز در بحث بیمه کردن بار اصطلاح بسیار مهمی است. برای بسیاری از تجار و صادرکنندگان محل سوال است که منظور از کلوز در بیمه چیست؟ کلوز بیمه باربری به خطراتی اشاره دارد که در طول حمل‌ونقل کالا ممکن است آن را تهدید کند. این خطرات انواع مختلفی را در برمی‌گیرند. انواع کلوزهای بیمه باربری نیز هر کدام بخشی از این خطرات را تحت پوشش قرار می‌دهند. برخی از آنها خطرات بیشتر و برخی تعداد کمتری از خطرات را تحت پوشش قرار می‌دهند. به همین دلیل انواع کلوزهای بیمه باربری و تفاوت میان آنها برای تجار و صادرکنندگان بسیار مهم است. این کلوزها شامل موارد زیر هستند.
استثنائات کلوزهای بیمه باربری چیست ؟
علی‌رغم تفاوت‌هایی که کلوزهای مختلف مطرح شده دارند، اما هر سه آنها درای یک سری اشتراکات نیز هستند. از جمله این اشتراکات می‌توان به استثنائات آنها اشاره کرد. این استثنائات مواردی را شامل می‌شود که شامل پوشش بیمه باربری نخواهند بود و در هر سه نوع انواع کلوزهای باربری مشترک هستند. استثنائات مذکور شامل موارد زیر هستند:
هرگونه اعمال تروریستی – اعتصاب، تعطیل کردن محل کار، درگیری های محل کار – ایجاد خسارت عمدی به کالا توسط بیمه گذار – عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور یا نامناسب بودن آن – نشست، کسر وزن یا فرسودگی عادی کالای بیمه شده – آسیب ناشی از ورشکستگان مالکان، مدیران یا اجاره کنندگان کشتی – جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام و درگیری ناشی از آنها – تلف، آسیب یا هزینه ناشی از ماهیت کالای بیمه شده – توقیف، ضبط، مصادره، تصرف، و اثراث ناشی از آنها – آسیب شناسی از بسته بندی نامناسب کالای بیمه شده – آسیب دیدن ناشی از تاخیر – آسیب ناشی از کاربرد سلاح یا وسیله هسته ای
تفاوت خطرات اصلی و خطرات اضافی چیست ؟
یکی دیگر از مباحث مهم در خصوص بیمه بار صادراتی، بحث خطرات اصلی و اضافی است. برخی از افراد تمایل دارند که کالای مورد نظر خود را از منظر خطرات اضافی نیز تحت پوشش قرار دهند. مهم‌ترین تفاوت این دو نوع خطرات به صورت زیر است.
خطرات اصلی
منظور از این نوع خطرات، مواردی هستند که چندان به اصل کالای بیمه شده ارتباطی نداشته و این امکان وجود دارد که چنین خطراتی برای تمام کالاها باشد. به عنوان مثال، ممکن است برخی از کالاها دارای ویژگی‌های خاصی باشند که آنها را از برخی لحاظ آسیب‌پذیر کند. این موارد جزء خطرات اصلی محسوب نمی‌شوند. خطرات اصلی آن دسته از خطرات هستند که تقریبا در اکثر بیمه‌نامه‌ها تحت پوشش کامل قرار می‌گیرند. برخی اتفاقات مانند تصادف کردن، واژگونی یا مواردی از قبیل آن در زمره خطرات اصلی قرار می‌گیرند.
خطرات اضافی
علاوه بر خطرات اصلی، یک دسته دیگر از خطرات نیز به عنوان خطرات اضافی در نظر گرفته شده‌اند که معمولا به صورت عادی تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند. بنابراین در چنین شرایطی باید فرد بیمه‌گذار با درخواست خود و پرداخت حق بیمه بیشتر، این دسته از خطرات را نیز مشمول بیمه قرار دهد. بنابراین این دسته از خطرات مختص به تمام بارها و گروه‌های کالایی نبوده و تمام صادرکنندگان یا تجار نیز آنها را تحت پوشش بیمه قرار نمیدهند. از جمله خطرات اضافی می‌توان به برخی موارد از قبیل برخورد جسم خارجی به کالای بیمه شده اشاره کرد.
